Κυριακή 29 Μαρτίου, στις 16.00, ΕΡΤ1
Η Οδησσός, που είναι η τέταρτη μεγαλύτερη πόλη και ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια της Ουκρανίας στον Εύξεινο Πόντο, είναι ένα μωσαϊκό από εθνότητες που έμαθαν εδώ και δύο αιώνες να συνυπάρχουν και να δημιουργούν. Ξεχωριστή ήταν η θέση που είχαν πάντοτε οι Έλληνες. Η πολιτική κατάσταση όπως είχε διαμορφωθεί στα μέσα του προηγούμενου αιώνα και οι διωγμοί που ακολούθησαν, ανάγκασαν κάποιους να φύγουν κι άλλους να σταματήσουν ακόμα και να μιλούν ελληνικά. Σήμερα, πολλοί είναι αυτοί που αναζητούν τις ρίζες τους στα ληξιαρχικά αρχεία της πόλης. «Η μητέρα μου έχει ελληνικές ρίζες. Το επώνυμο είναι Κάβουρα και από τα βιβλία έμαθα ότι προέρχεται από τη Χίο», λέει η Άννα και ο Βίκτωρας, ο οποίος επίσης ψάχνει τις ρίζες του στην Ελλάδα, συμπληρώνει: «Μαθαίνω ελληνικά, μου αρέσει η ελληνική φιλοσοφία, είμαστε ίδιοι άνθρωποι!».
Στα Πανεπιστήμια της πόλης, οι Ουκρανοί μαθαίνουν την ελληνική γλώσσα και μελετούν την ιστορία μας ενώ τρεις Έλληνες δάσκαλοι διδάσκουν τα ελληνικά στα σχολεία. Όπως τονίζει ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος, κ. Λυμπερόπουλος, γίνονται προσπάθειες ώστε ο αριθμός των εκπαιδευτικών να αυξηθεί καθώς η επιθυμία των Ουκρανών να μάθουν ό τι έχει σχέση με την χώρα μας, είναι συγκινητική. «Στην Ελλάδα όταν τελειώνει ένα σχολικό έτος, αυτό που μένει στον δάσκαλο είναι το χαμόγελο των παιδιών και τα ματάκια τους που λάμπουν. Σε αυτή τη χώρα, αυτό το ζούμε κάθε μέρα», λέει συγκινημένος ο κ. Κουκουβίνος,ένας εκ των τριών δασκάλων που βρίσκονται στην Οδησσό και η κ. Κωστοπούλου συνεχίζει: «Εδώ κατάλαβα ότι η Ελλάδα δεν έχει όρια. Η Ελλάδα είναι παντού κι αυτό με κάνει να νιώθω υπερήφανη».
Η αγάπη για το θέατρο και τη μουσική είναι εμφανής. Η Όπερα και η Φιλαρμονική της πόλης, φιλοξενούν παραστάσεις και συναυλίες που αποτελούν σημαντικό γεγονός στα ευρωπαϊκά πολιτιστικά δρώμενα. «Η μουσική ενώνει τους λαούς και πολλές φορές λειτουργεί καλύτερα και από τους διπλωμάτες» τονίζει η Αγλαΐα Πολυχρονίδη, λυρική τραγουδίστρια και σολίστ της Φιλαρμονικής. Ο διάσημος μαέστρος Καρλ Χόμπαρτ Ερλ συνηθίζει να λέει ότι η Οδησσός είναι «η βόρεια πρωτεύουσα των Ελλήνων».
Παντού γύρω σου, Ελλάδα: Αγάλματα, μνημεία, η Πλατεία των Ελλήνων. Έντονη είναι και σήμερα η παρουσία του ελληνισμού στην Οδησσό. Το Ελληνικό Πάρκο, ένας σύγχρονος λειτουργικός χώρος 34.000 τ.μ. δημιουργήθηκε από έναν Έλληνα επιχειρηματία, τον κ. Παντελή Μπούμπουρα, δίπλα στο πιο τουριστικό σημείο της πόλης, τις σκάλες Ποτέμκιν.
Δεν υπήρξε πάντα εύκολη η ζωή σε αυτή την πόλη. Η πολιτική αστάθεια, η κρίση εθνικής ταυτότητας, οι πολεμικές συγκρούσεις στην περιοχή της Κριμαίας, η δύσκολη οικονομική κατάσταση, αλλά και τα φαινόμενα διαφθοράς είναι τα στοιχεία που καθορίζουν το σκηνικό των τελευταίων ετών. Οι κάτοικοι της, όμως,είναι μαθημένοι στα δύσκολα. Η Οδησσός κρατά με πείσμα ζωντανή την ιστορία της και οι άνθρωποι το χαμόγελο και την αισιοδοξία. Και στο ερώτημα εάν είναι Ουκρανοί ή Ρώσοι, απαντούν χαρακτηριστικά: «Είμαστε Οδεσσίτες!».
