Το πείσμα και η αποφασιστικότητα, που χαρακτήριζαν τη Μελίνα Μερκούρη, μετέτρεψαν μια προσωπική υπόθεση σε μείζον εθνικό ζήτημα. Το θέμα της επιστροφής των μαρμάρων του Παρθενώνα, που ξεκίνησε με δική της πρωτοβουλία, ξαφνιάζοντας τον πολιτικό και διπλωματικό κόσμο εντός και εκτός Ελλάδας, έγινε για εκείνη σκοπός ζωής, για τον οποίο αγωνίστηκε με πάθος μέχρι το τέλος. Συνήθιζε να λέει: «Κι αν έχω πεθάνει, όταν επιστρέψουν τα μάρμαρα, θα ξαναγυρίσω». «Κι ήταν ικανή να το κάνει», λέει χαρακτηριστικά η αγαπημένη φίλη της, Άλκη Ζέη.
Έζησε συγκινητικές στιγμές θαυμασμού και μοναδικές εκδηλώσεις αγάπης από τον απλό κόσμο, που την αποκαλούσε χαρακτηριστικά «η Μελίνα μας», από την πρώτη στιγμή, που επέστρεψε στην Ελλάδα μετά την πτώση της Χούντας και καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της. Ως η μακροβιότερη Υπουργός Πολιτισμού, άφησε πίσω της σπουδαίο έργο, που φέρει την προσωπική σφραγίδα της.
Η Μελίνα γνώρισε τον θαυμασμό και την παγκόσμια καταξίωση. Ο διεθνής Τύπος την πολιορκούσε, ενώ μπορούσε εύκολα να συνομιλεί με τους σημαντικότερους ξένους ηγέτες. Την ίδια ώρα, στην Ελλάδα την αντιμετώπιζαν συχνά με δυσπιστία. Η μεγαλύτερη πικρία της ήταν ότι δεν κατάφερε να κερδίσει τη δημαρχία της Αθήνας, της πόλης που λάτρευε. Κι αυτή την ήττα, όμως, την αντιμετώπισε με αξιοπρέπεια. Με την ίδια αξιοπρέπεια που αντιμετώπιζε τη ζωή, στάθηκε και απέναντι στον θάνατο.
Για τους αγώνες και τις διεκδικήσεις της, τις σκέψεις και τις επιθυμίες, μιας από τις πιο σημαντικές Ελληνίδες, μιλούν φίλοι και συνεργάτες της: η συγγραφέας Άλκη Ζέη, ο βουλευτής και πρώην Υπουργός Κώστας Σκανδαλίδης, ο δημοσιογράφος Γιώργος Βότσης, ο πρόεδρος του Μουσείου της Ακρόπολης, Δημήτρης Παντερμαλής, ο κριτικός κινηματογράφου, Νίνος Φενέκ Μικελίδης, ο ηθοποιός Γιάννης Φέρτης και ο πρόεδρος του Ιδρύματος Μελίνα Μερκούρη, Χριστόφορος Αργυρόπουλος.
